Chương 12: Mao:
Chúng ta phải thực hiện một số lý tưởng của chủ nghĩa xã hội không tưởng
Trong cao trào đua nhau “phóng vệ
tinh” ấy, tháng 8-1958, Mao tuần du ba tỉnh Hà Bắc, Hà Nam, Sơn Đông. Mỗi
chuyến đi như vậy, tuỳ theo nhu cầu, Mao cho mang theo rất nhiều sách, không
khác gì Khổng Tử dọn nhà. Vệ sĩ trưởng Lý Ngân Kiều đã cho đóng hai hòm gỗ
lớn để đựng sách mang theo, đến nơi ở, sách lại được bày ra, đảm bảo Mao có
thể tìm được ngay những cuốn cần đọc. Trong chuyến đi này, ngoài những bộ sử
đang đọc dở như “Tam quốc chí”, “Sở từ”, Mao còn cho mang theo những cuốn
sách về luyện kim và thổ nhưỡng.
Tại một số huyện ở ba tỉnh trên, Mao đã nghe báo cáo về tình hình sản
xuất và đời sống, xem viện dưỡng lão, nhà trẻ, bếp ăn tập thề không mất tiền,
những cánh đồng cao sản đạt năng suất mỗi héc ta trên 187 tấn ngô, hoặc 300
tấn lúa, hoặc 1.500 đến 7.500 tấn khoai. Huyện Từ Thuỷ tỉnh Hà Bắc, một huyện
có 31 vạn dân đã đề ra mục tiêu “tiến lên chủ nghĩa cộng sản trong ba năm”,
vụ hè vừa thu hoạch được 45.000 tấn lương thực, đã đề ra mục tiêu sản xuất
1,1 triệu tấn ngay trong vụ thu tiếp theo (tăng gấp hơn 24 lần, bình quân đầu
người 1,8 tấn), Mao tin vào tất cả những báo cáo đó, thu hoạch chung của ông
trong chuyến đi này là: vấn đề nông nghiệp đã được giải quyết. Hơn thế nữa,
ông bắt đầu một mối lo kéo dài mấy tháng liền: “lương thực nhiều quá, làm thế
nào đây?” Theo chỉ thị của Mao. Hội nghị Bộ Chính trị mở rộng họp tại Bắc Đới
Hà từ 17 đến 30-8-1958 thảo luận 17 vấn đề, chủ yếu là công xã nhân dân về
luyện thép. Phát biểu trong cuộc họp ngày 21, Mao nói: “Chúng ta phải thực
hiện một số lý tưởng của chủ nghĩa xã hội không tưởng. Công xã nhân dân có
mầm mống của chủ nghĩa cộng sản. Sản phẩm rất phong phú, lương thực, bông… là
của chung mọi người. Khoảng 10 năm nữa, có thể sản phẩm hết sức phong phú,
đạo đức vô cùng cao thượng, chúng ta có thể thực hiện chủ nghĩa cộng sản về
ăn, mặc, ở, ăn tại bếp tập thể không phải trả tiền là chủ nghĩa cộng sản”.
Ngày 29-8, Hội nghị Bắc Đới Hà ra
nghị quyết về thành lập các công xã nhân dân nông thôn, “chiếc cầu đi tới
thiên đường cộng sản chủ nghĩa”. Cơ sở thành lập công xã nhân dân là hợp tác
liên xã, liên huyện, tổ chức quân sự hoá, hành động chiến đấu hoá, sinh hoạt
tập thể hoá, nâng cao hơn nữa giác ngộ cộng sản chủ nghĩa của 500 triệu nông
dân. Qui mô công xã nói chung 2.000 hộ là thích hợp, cũng có thể nhiều xã hợp
nhất, khoảng 7.000 hộ, thậm chí trên 20.000 hộ. Thành phần tổ chức là phát
triển toàn diện nông lâm ngư nghiệp, nghề phụ, chăn nuôi kết hợp
công-nông-thương-học-binh”. Điều lệ vắn tắt qui định: Các hợp tác xã hợp nhất
thành công xã phải nộp toàn bộ tài sản công hữu. Xã viên phải nộp lại đất
phần trăm, toàn bộ tư liệu sản xuất của xã viên thuộc sở hữu của công xã,
song có thể giữ lại một ít gia súc, gia cầm. Căn cứ vào nhu cầu, công xã có
thể dỡ dần nhà riêng của xã viên để lấy vật liệu sử dụng, nhà mới dựng thuộc
sở hữu của công xã, xã viên ở phải trả tiền thuê.
Phần quan trọng của điều lệ này là
nông dân bị tước đoạt hết ruộng đất, nhà cửa, gia súc, cây cối…, họ chỉ được
một cái: già trẻ, nam nữ, gái trai đều đến ăn tại bếp tập thể không phải trả
tiền.
Sau hội nghị trên, “cơn bão cộng
sản” tràn khắp vùng nông thôn Trung Quốc, chỉ trong vòng một tháng, Ban công
tác nông thôn đã tuyên bố công cuộc “Công xã hoá đã cơ bản hoàn thành, tại 22
tỉnh và thành phố trực thuộc, 85% đến 100% số hộ nông dân đã tham gia công
xã, còn lại 4 tỉnh sẽ cơ bản hoàn thành trước 1-10, tỉnh chậm nhất là Vân Nam
cũng cam kết hoàn thành vào cuối tháng 10”.
Mao chưa chuẩn bị đầy đủ về lý luận để lãnh đạo kinh tế, và cũng thiếu
kinh nghiệm thực tế trong lĩnh vực này, nhưng lại không khiêm tốn, cho rằng
mình biết tất cả, việc gì cũng làm được. Khi sáng lập thể chế công xã nhân
dân, Mao Trạch Đông suốt ngày chìm đắm trong“Truyện Trương Lỗ”, “Sách
đại đồng”, mà không đọc lấy một trang “Tư bản luận”, do đó, ông ta mới có
dũng khí đưa thể chế công xã ra trước lịch sử, coi đó là sự phát triển mới
của chủ nghĩa Mác ở Trung Quốc, gây cười cho thiên hạ mà không biết. Bên bãi
biển Bắc Đới Hà, Mao không hề biết rằng ông ta đã gây tai hoạ lớn, mà vẫn
tràn dầy niềm tin đối với “Đại tiến vọt” và “Công xã hoá”.
Trong bài đăng trên Nhân dân nhật
bao ngày 27-8-1958, Lưu Tây Thụy, cán bộ Văn phòng Trung ương Đảng được cử
xuống tìm hiểu tình hình huyện Thọ Trường, tỉnh Sơn Đông cho biết: Huyện uỷ
đề ra khẩu hiệu đảm bảo 15 tấn, cố gắng đạt 22,5 tấn một héc ta, nhưng thực
tế toàn huyện đang có phong trào thi đua mỗi héc ta sản xuất 750 tấn lương
thực. Cán bộ quần chúng nơi đây nói đến sản lượng cao mỗi héc-ta làm ra 150
tấn ngô, 750 tấn khoai một cách thản nhiên, loại xoàng cũng nêu nàng suất 60
tấn, chẳng ai nói đến mục tiêu 15 tấn nữa.
Mao lo lương thực quá nhiều, ngoài
nuôi người và gia súc, chẳng biết để làm gì, ngày 19-11-1958, Mau phê chuẩn
báo cáo của Đàm Chấn Lâm quyết định giảm diện tích trồng lương thực từ 122
triệu xuống 100 triệu héc ta, kết quả các địa phương chấp hành, giảm 11,6
triệu héc ta, trong đó diện tích trồng lúa nước giảm 9,1%, tiểu mạch giảm
8,5%. Hai ngày sau, tại Hội nghị Vũ Xương, Mao nêu vấn đề “quá độ lên chủ
nghĩa cộng sản”.
|
